SÜRE: 35 dk.
KAZANIMLAR
5.5.1.4. Problem çözme sürecinde takip edilmesi gereken adımları fark eder.
5.5.1.1. Günlük hayatta karşılaştığı problemlere çözüm önerileri getirir.
5.5.1.2. Verilen bir problemi uygun adımları kullanarak çözer.
Bir problemi çözmek için farklı çözüm yollarının tasarlanabileceği vurgulanır.
5.5.1.5. Verilen bir problemi analiz eder.
BİLGİ İŞLEMSEL DÜŞÜNME BECERİLERİ
Belirsizlikle Baş Etme, Soyutlama, Neden-Sonuç İlişkisi, Çözümü Değerlendime, İş Birliği İçinde
Çalışma
ANAHTAR KELİMELER
Günlük Yaşam Problemleri
MATERYALLER
5.2.2.C1 - Balık Kılçığı Çalışma Kâğıdı
5.2.2.C2 - Sular Kirleniyor Balık Kılçığı Çözümlemesi
5.2.2.C3 - Örnek Balık Kılçığı Çözümlemesi
HAZIRLIK
•• 5.2.2.C1 - Balık Kılçığı çalışma kâğıdını çoğaltın.
•• 5.2.2.C2 - Sular Kirleniyor Balık Kılçığı Çözümlemesi
•• 5.2.2.C3 - Örnek Balık Kılçığı Çözümlemesi’ni tahtaya yansıtmak üzere hazırlayın.
UYGULAMA
1. Öğrencilerinizi 3-4 kişilik gruplara ayırın ve boş balık kılçığı çalışma kâğıdını verin.
2. Eğer öğrencileriniz ilk defa balık kılçığı ile karşılaşıyorsa bu çalışmanın sonunda yer alan balık kılçığı yöntemi bilgi notundan yararlanarak balık kılçığı yöntemiyle nasıl çalışılacağını öğrencilerle paylaşın.
3. Öğrencilerinizle aşağıda yer alan senaryoyu paylaşın.
4. Gruplardan senaryoda belirtilen kirlilik durumuna yol açan nedenleri tespit etmelerini ve
önlerindeki balık kılçığına yazmalarını isteyin. Büyük ve küçük yeni kılçıklar ekleyebileceklerini
hatırlatın.
5. Gruplar paylaşımlarını tamamladığında isterseniz siz de elinizdeki örnek balık kılçığı
çözümlemesini tahtaya yansıtarak paylaşabilirsiniz
6. Su kirliliğine yol açan tüm problem alanlarını kapsayacak ortak bir balık kılçığı yapın.
7. Daha sonra farklı problem alanlarını (kılçıkları) gruplar arasında paylaştırın, ve bu alandaki
sorunlara yönelik ne gibi çözümler üretebileceklerini tartışmalarını isteyin.
8. Bulunan çözüm önerilerini ve stratejileri sınıf olarak tartışın, eksik ve güçlü yanları ortaya koyun.
9. Sınıftaki tüm fikirleri kullanarak ortak bir çözüm stratejisi geliştirin.
PROBLEM SENARYOSU
Teknolojinin hayatın pek çok alanına girmesi ve fabrikaların artması ile çevremizdeki doğa da bu gelişmelerden etkileniyor. Bir sahil şehrinde çevre temizliği ile ilgili bir birimde çalıştığınızı varsayalım. Sizce ne gibi problemler önünüze gelirdi?
Çevremiz, havamız, doğamız kirlendiğinde doğal olarak sular da kirleniyor. Fabrika atıklarının sulara karışması deniz ve göllerde yaşayan canlıları tehdit edebileceği gibi doğrudan ve dolaylı olarak insan sağlığını da tehdit etmektedir. Ayrıca sadece fabrika atıkları değil bilinçsizce atılan çöpler de suları kirletiyor. Şimdi bu problemin çözümünde kullanacağınız birkaç önemli bilgiyi sizinle paylaşmak istiyorum;
•• Problemi çözerken yeni problemlere neden olmama konusunda dikkatli olmalısınız.
•• Problemi çözerken bir plan yapmak doğru çözümü bulmanız için gereklidir.
•• Problemin çözümü için stratejiler geliştirmeli ancak bu stratejilerin uygulanabilir olmasına da dikkat etmelisiniz.
Sular Kirleniyor Örnek Çözümlemesi
Sorunun Kaynakları;
•• Fabrikalar
•• Evler
•• Sahilden atılan çöpler.
•• Piknik alanlarından doğrudan sulara bırakılan çöpler.
Problemin analizi balık kılçığı yöntemi ile yapıldıktan sonra beyin fırtınası yöntemi kullanılarak analiz edilen problemin her bir parçasına nasıl çözüm bulunabileceği tartışılır. Bazı örnek çözüm önerileri şu şekilde sıralanabilir;
•• Fabrikaların atık suları daha kanalizasyona karışmadan arıtma işlemi yapılır. Böylece, arıtma
sonucu elde edilen, kimyasallardan arınmış sular kanalizasyona karışır.
•• Kanalizasyonların göl veya denize dökülmeden önce muhakkak arıtma işleminin yapılması için
kanalizasyon borularının içine akıllı arıtma sistemleri kurulur.
•• Su kirliliğine neden olan etmenlerden biri de lavabolara dökülen yağlardır. Az miktardaki bir
yağ bile sularda çok fazla kirlenmeye yol açar bu nedenle atık yağlar için ayrıca toplama sistemi
kurularak bunun önüne geçilebilir.
•• Vatandaşları bilinçlendirme çalışmaları yapılabilir. Şehir merkezine, çöpler nedeniyle
hayatını kaybeden canlıların fotoğraflarından oluşan bir sergi kurulabilir. Toplu taşıma araçlarına
yapıştırılabilir. Okullarda bu tema ile ilgili çalışmalar yapılabilir ve yarışmalar düzenlenebilir.
Sularımızı temizleyelim etkinlikleri yapılabilir. Piknik alanlarına ve sahile dikkat çekici çöp
kovaları veya konteynerler yerleştirilerek çöplerin etrafa yayılarak sulara ulaşması engellenebilir.
BİLGİ NOTU: BALIK KILÇIĞI YÖNTEMİ
Problem çözme yöntemlerinden birisi de balık kılçığı yöntemidir. Bu yöntemde problem, balığın baş kısmına yazılır. Daha sonra problemi ortaya çıkaran nedenler 45 derecelik açıyla gövdeye birleştirilmiş çizgiler üzerine yazılır. Eğer bu nedenleri ortaya çıkaran başka nedenler varsa bunlar da, çizilen çizgiler üzerine birleştirilen daha kısa çizgiler üzerine yazılır. Ortaya şöyle bir şekil çıkması beklenir. (Bu şekli dilerseniz tahtaya çizerek de gösterebilirsiniz.)
Gerçekten de balığa benziyor öyle değil mi? Bu yöntemle problemi ortaya çıkaran nedenler ayrı ayrı ve net bir şekilde incelenir. Böylece problemin nedenlerini ayrı ayrı görebilir ve ayrı ayrı çözümler geliştirebiliriz. Bütünsel bakış açısı bize problemi analiz imkânı sağlamaz. Ancak balık kılçığı yöntemi, problemi detaylı bir şekilde analiz etmemizi sağlar. Şimdi bir örnek senaryo üzerinde çalışalım.
Senaryo
Gökçe neredeyse her sabah okula geç kalmaktadır. Bu durum Gökçe’yi iyice rahatsız etmeye başlamıştır. Çünkü okulda onun kadar sık geç kalan başka birisi yoktur ve bu durumu iyice dikkat çekmeye, öğretmenleri ve arkadaşları tarafından dile getirilmeye başlanmıştır. Gökçe buna
bir çözüm bulmak istemektedir. Gelin şimdi hep beraber Gökçe’nin problemini analiz edelim.
BALIK KILÇIĞI ÇALIŞMA KAĞIDI İÇİN TIKLAYINIZ
KAZANIMLAR
5.5.1.4. Problem çözme sürecinde takip edilmesi gereken adımları fark eder.
5.5.1.1. Günlük hayatta karşılaştığı problemlere çözüm önerileri getirir.
5.5.1.2. Verilen bir problemi uygun adımları kullanarak çözer.
Bir problemi çözmek için farklı çözüm yollarının tasarlanabileceği vurgulanır.
5.5.1.5. Verilen bir problemi analiz eder.
BİLGİ İŞLEMSEL DÜŞÜNME BECERİLERİ
Belirsizlikle Baş Etme, Soyutlama, Neden-Sonuç İlişkisi, Çözümü Değerlendime, İş Birliği İçinde
Çalışma
ANAHTAR KELİMELER
Günlük Yaşam Problemleri
MATERYALLER
5.2.2.C1 - Balık Kılçığı Çalışma Kâğıdı
5.2.2.C2 - Sular Kirleniyor Balık Kılçığı Çözümlemesi
5.2.2.C3 - Örnek Balık Kılçığı Çözümlemesi
HAZIRLIK
•• 5.2.2.C1 - Balık Kılçığı çalışma kâğıdını çoğaltın.
•• 5.2.2.C2 - Sular Kirleniyor Balık Kılçığı Çözümlemesi
•• 5.2.2.C3 - Örnek Balık Kılçığı Çözümlemesi’ni tahtaya yansıtmak üzere hazırlayın.
UYGULAMA
1. Öğrencilerinizi 3-4 kişilik gruplara ayırın ve boş balık kılçığı çalışma kâğıdını verin.
2. Eğer öğrencileriniz ilk defa balık kılçığı ile karşılaşıyorsa bu çalışmanın sonunda yer alan balık kılçığı yöntemi bilgi notundan yararlanarak balık kılçığı yöntemiyle nasıl çalışılacağını öğrencilerle paylaşın.
3. Öğrencilerinizle aşağıda yer alan senaryoyu paylaşın.
4. Gruplardan senaryoda belirtilen kirlilik durumuna yol açan nedenleri tespit etmelerini ve
önlerindeki balık kılçığına yazmalarını isteyin. Büyük ve küçük yeni kılçıklar ekleyebileceklerini
hatırlatın.
5. Gruplar paylaşımlarını tamamladığında isterseniz siz de elinizdeki örnek balık kılçığı
çözümlemesini tahtaya yansıtarak paylaşabilirsiniz
6. Su kirliliğine yol açan tüm problem alanlarını kapsayacak ortak bir balık kılçığı yapın.
7. Daha sonra farklı problem alanlarını (kılçıkları) gruplar arasında paylaştırın, ve bu alandaki
sorunlara yönelik ne gibi çözümler üretebileceklerini tartışmalarını isteyin.
8. Bulunan çözüm önerilerini ve stratejileri sınıf olarak tartışın, eksik ve güçlü yanları ortaya koyun.
9. Sınıftaki tüm fikirleri kullanarak ortak bir çözüm stratejisi geliştirin.
PROBLEM SENARYOSU
Teknolojinin hayatın pek çok alanına girmesi ve fabrikaların artması ile çevremizdeki doğa da bu gelişmelerden etkileniyor. Bir sahil şehrinde çevre temizliği ile ilgili bir birimde çalıştığınızı varsayalım. Sizce ne gibi problemler önünüze gelirdi?
Çevremiz, havamız, doğamız kirlendiğinde doğal olarak sular da kirleniyor. Fabrika atıklarının sulara karışması deniz ve göllerde yaşayan canlıları tehdit edebileceği gibi doğrudan ve dolaylı olarak insan sağlığını da tehdit etmektedir. Ayrıca sadece fabrika atıkları değil bilinçsizce atılan çöpler de suları kirletiyor. Şimdi bu problemin çözümünde kullanacağınız birkaç önemli bilgiyi sizinle paylaşmak istiyorum;
•• Problemi çözerken yeni problemlere neden olmama konusunda dikkatli olmalısınız.
•• Problemi çözerken bir plan yapmak doğru çözümü bulmanız için gereklidir.
•• Problemin çözümü için stratejiler geliştirmeli ancak bu stratejilerin uygulanabilir olmasına da dikkat etmelisiniz.
Sular Kirleniyor Örnek Çözümlemesi
Sorunun Kaynakları;
•• Fabrikalar
•• Evler
•• Sahilden atılan çöpler.
•• Piknik alanlarından doğrudan sulara bırakılan çöpler.
Problemin analizi balık kılçığı yöntemi ile yapıldıktan sonra beyin fırtınası yöntemi kullanılarak analiz edilen problemin her bir parçasına nasıl çözüm bulunabileceği tartışılır. Bazı örnek çözüm önerileri şu şekilde sıralanabilir;
•• Fabrikaların atık suları daha kanalizasyona karışmadan arıtma işlemi yapılır. Böylece, arıtma
sonucu elde edilen, kimyasallardan arınmış sular kanalizasyona karışır.
•• Kanalizasyonların göl veya denize dökülmeden önce muhakkak arıtma işleminin yapılması için
kanalizasyon borularının içine akıllı arıtma sistemleri kurulur.
•• Su kirliliğine neden olan etmenlerden biri de lavabolara dökülen yağlardır. Az miktardaki bir
yağ bile sularda çok fazla kirlenmeye yol açar bu nedenle atık yağlar için ayrıca toplama sistemi
kurularak bunun önüne geçilebilir.
•• Vatandaşları bilinçlendirme çalışmaları yapılabilir. Şehir merkezine, çöpler nedeniyle
hayatını kaybeden canlıların fotoğraflarından oluşan bir sergi kurulabilir. Toplu taşıma araçlarına
yapıştırılabilir. Okullarda bu tema ile ilgili çalışmalar yapılabilir ve yarışmalar düzenlenebilir.
Sularımızı temizleyelim etkinlikleri yapılabilir. Piknik alanlarına ve sahile dikkat çekici çöp
kovaları veya konteynerler yerleştirilerek çöplerin etrafa yayılarak sulara ulaşması engellenebilir.
BİLGİ NOTU: BALIK KILÇIĞI YÖNTEMİ
Problem çözme yöntemlerinden birisi de balık kılçığı yöntemidir. Bu yöntemde problem, balığın baş kısmına yazılır. Daha sonra problemi ortaya çıkaran nedenler 45 derecelik açıyla gövdeye birleştirilmiş çizgiler üzerine yazılır. Eğer bu nedenleri ortaya çıkaran başka nedenler varsa bunlar da, çizilen çizgiler üzerine birleştirilen daha kısa çizgiler üzerine yazılır. Ortaya şöyle bir şekil çıkması beklenir. (Bu şekli dilerseniz tahtaya çizerek de gösterebilirsiniz.)
Gerçekten de balığa benziyor öyle değil mi? Bu yöntemle problemi ortaya çıkaran nedenler ayrı ayrı ve net bir şekilde incelenir. Böylece problemin nedenlerini ayrı ayrı görebilir ve ayrı ayrı çözümler geliştirebiliriz. Bütünsel bakış açısı bize problemi analiz imkânı sağlamaz. Ancak balık kılçığı yöntemi, problemi detaylı bir şekilde analiz etmemizi sağlar. Şimdi bir örnek senaryo üzerinde çalışalım.
Senaryo
Gökçe neredeyse her sabah okula geç kalmaktadır. Bu durum Gökçe’yi iyice rahatsız etmeye başlamıştır. Çünkü okulda onun kadar sık geç kalan başka birisi yoktur ve bu durumu iyice dikkat çekmeye, öğretmenleri ve arkadaşları tarafından dile getirilmeye başlanmıştır. Gökçe buna
bir çözüm bulmak istemektedir. Gelin şimdi hep beraber Gökçe’nin problemini analiz edelim.
BALIK KILÇIĞI ÇALIŞMA KAĞIDI İÇİN TIKLAYINIZ
Benzer Konular:
5.2.2 En İyi Çözümü Buldum Konusuna Geri Dönmek İçin TIKLAYINIZ
Yorumlar
Yorum Gönder